Öncelikle sermaye arttırımı nedir ve ne için yapılır sorusunu cevaplamamız gerek. Şirketler sermaye arttırımlarını mevcut sermayelerini arttırmak için yapar. Bu işlem sonrasında şirketlerin hisse sayıları artar aynı zamanda yatırımcıların elinde bulundurduğu hisse adeti de sermaye arttırımı oranında artar.
Sermaye arttırımının avantajları:
Şirketlerin yeni pazarlara girmek, yeni ürünler geliştirmek ve tesislerini büyütmek için kaynağa ihtiyaçları vardır. Bu kaynakları karşılamak için ise sermaye arttırımına başvururlar.
Borçlu yüksek şirketler, borç yüklerini azaltmak ve sağlıklı bir mali yapı oluşturmak için sermaye arttırımına başvururlar.
Şirketler bedelsiz sermaye arttırımı ile hisse başına düşen değeri düşürür ve hisseyi daha erişilebilir hale getirirler.
Sermaye arttırımının iki çeşidi vardır, bedelli ve bedelsiz sermaye arttırımıdır.
Bedelli Sermaye Arttırımı
Bedelli sermaye arttırımı ile şirketler yeni hisse senetleri ihraç eder ve bu sayede yatırımcılardan ek fon toplayarak sermaye ihtiyaçlarını karşılarlar. Şirketin hissedarları ihraç edilen hisse senetlerini satın alma hakkına sahip olurlar. Bedelli sermaye arttırımı hisse senetlerinin nominal değerlerini arttırır.
Şirketler borçlarını ödemek veya yeni yatırımlar yapmak için finansman ihtiyacını bedelli sermaye arttırımı ile karşılayabilir, bu sayede şirketin kasasına nakit girişi olur.
Bedelli Sermaye Arttırımı Şirketi Nasıl Etkiler?
Hisse senedi fiyatını şirketin bedelli sermaye arttırımından elde edeceği geliri nasıl kullanacağı etkiler. Finansal piyasalarda beklentiler satın alınır bu nedenle eğer elde edilen gelir şirketin gelişimi için kullanılır ise hisse senedi fiyatının artma ihtimali yüksektir. Elde edilen gelir yeni yatırımlarda kullanılır ise hisse senedi fiyatı pozitif etkilenebilir. Borçlarını ödemek için bedelli sermaye arttırımı yapan şirketlerin hisse senedi fiyatı olumsuz yönde etkilenebilir.
Rüçhan Hakkı
Bedelli sermaye arttırımı ile hissedarların şirketteki pay oranları değişiklik gösterir. Yatırımcılar bedelli sermaye arttırımında, sahip oldukları pay oranı kadar hisse satın alma hakkına sahiplerdir. Bu hakka rüçhan hakkı denir. Yatırımcılar eğer mevcut pay oranını korumak ister ise rüçhan haklarını kullanmaları gerekir.
Sulanma Etkisi
Bedelli sermaye arttırımı sonrasında rüçhan hakkını kullanmayan yatırımcıların pay oranları düşer, bu nedenle pay başına düşen defter değeri azalır. Yani sulanma etkisi sermaye arttırımı öncesinde pay başına düşen defter değeri ile, sermaye arttırımı sonrasında pay başına düşen defter değeri arasındaki farktır.
Bedelli Sermaye Arttırımı Nasıl Hesaplanır
Bedelli sermaye arttırımı formülü: Eski hisse fiyatı + (Rüçhan hakkı fiyatı x Bedelli sermaye arttırım oranı) / 1 + Bedelli sermaye arttırım oranı.
Örneğin bir şirketin hisse senedi fiyatı 20 TL olduğunu, rüçhan hakkının 1 TL olduğunu ve bedelli sermaye arttırım oranının %300 olduğunu düşünelim.
20 + (1 x %300) / 1 + %300 = 5,75.
Şirket %300 bedelli sermaye arttırımı yaptığında hissenin yeni fiyatı 5,75 TL olur. Rüçhan hakkını kullanan pay sahipleri ellerindeki hisse adetini 4 katına çıkartacaklardır ve ellerindeki hisse senedi değeri 4 x 5,75 = 23 TL olacaktır. Yatırımcıların hisse senedi 3 TL değer kazanır.
Bedelsiz Sermaye Arttırımı
Bedelsiz sermaye arttırımı şirketlerin mevcut sermayelerini pay sahiplerinden ekstra bir fon toplamadan yaptıkları sermaye arttırımı şeklidir. Bedelsiz sermaye sırasındaki mevcut hissedarların sahip oldukları hisse adedi artar fakat pay oranında bir değişiklik olmaz.
Bedelsiz sermaye arttırımı ile şirketin kasasına nakit girişi olmaz. Peki şirketler neden kasalarına para girişi olmamasına rağmen bedelsiz sermaye erttırımı yaparlar? Enfilayonist bir ortamda şirketin sermayesi düşük görünebilir. Değer düşüklüğü olmaması için yapabilirler. İkinci sebebi ise bedelsiz sermaye arttırımı piyasada olumlu tepkilere neden olur. Aynı zamanda hisse fiyatının çok yüksek olduğu zamanlarda bedelsiz sermaye arttırımı yapmak hisse senedini daha cazip hale getirebilir.
Bedelsiz sermaye arttırımı sonrasında mevcut pay sahiplerinin hisse senedi adeti bedelli sermaye arttırımı oranı kadar artış gösterir. Örneğin bir şirketin %100 bedelli sermaye arttırımı yaptığını düşünelim, 100 lotu olan bir hissedarın elindeki lot adeti %100 oranında artarak 200 lot olur.
Bedelsiz Sermaye Arttırımı Nasıl Hesaplanır
Hissedarların elde edeceği lot mikatrını hesaplamak için: Mecvut lot adeti x (Bedelsiz oranı / 100)
Hissenin yeni fiyatı: Bedelsiz öncesi fiyat / (1 + Bedelsiz oranı / 100) olarak hesaplanırlar.
Örnek ile yapacak olursak sahip olduğumuz lot adetinin 100 olduğunu, hisse fiyatının 300 TL olduğunu ve bedelsiz sermaye arttırım oranının %200 olduğunu düşünelim.
Elde edeceğimiz lot miktarı 100 x (200/100) = 200. Bedelsiz sonrası elde edeceğimiz lot miktarı 200 olacaktır ve elimizdeki hisse adeti 300 olacaktır.
Hissenin fiyatı ise 300 / (1 + 200/100) = 100 TL olacaktır.
Bedelsiz öncesi elimizdeki hisse senedi değeri 100 x 300 = 30000 TL'dir. Bedelsiz sonrasında da 300 x 100 = 30000 TL olacaktır.
Comments